Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

"23 αλήθειες που δεν μας λένε για τον καπιταλισμό"...

Μας λένε ότι ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς μπορεί να έχει τα ελαττώματά του, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει άλλη βιώσιμη εναλλακτική λύση που να προσφέρει ευημερία σε όλους. Οι Δυτικές χώρες λειτουργούν πιο αποτελεσματικά και είναι οικονομικά πιο δραστήριες σε σύγκριση με τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η τεχνολογική ανάπτυξη αποτελεί το μέλλον όλων μας.
Σωστό; Λάθος! Το βιβλίο αυτό θα ταρακουνήσει συθέμελα ό,τι έχουμε ακούσει περί οικονομίας. Θα αποκαλύψει την αλήθεια για τα ψέματα που μας λένε και θα μας δείξει πώς λειτουργεί πραγματικά το...
σύστημα, φανερώνοντας μεταξύ άλλων ότι:
Δεν υφίσταται ελεύθερη αγορά.
Η παγκοσμιοποίηση δεν κάνει τον κόσμο πλουσιότερο.
Δεν ζούμε σε έναν ψηφιακό κόσμο – το πλυντήριο άλλαξε τη ζωή μας σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι το διαδίκτυο.
Οι φτωχές χώρες είναι πιο καινοτόμες από τις πλούσιες.
Τα υψηλόμισθα στελέχη δεν παράγουν καλύτερα αποτελέσματα.
Ακολουθεί απόσπασμα από το βιβλίο
Αλήθεια 1η: Δεν υφίσταται ελεύθερη αγορά
Τι μας λένε
Οι αγορές πρέπει να είναι ελεύθερες. όταν οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν υπαγορεύοντας στους συμμετέχοντες στις αγορές τι μπορούν να πράξουν και τι όχι, παρεμποδίζεται η απρόσκοπτη ροή των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να ενεργήσουν προς την επίτευξη του μέγιστου δυνατού κέρδους, χάνουν το κίνητρο για επενδύσεις και καινοτομίες. Αντίστοιχα, αν η κυβέρνηση θέτει πλαφόν στις τιμές των ενοικίων, οι εκμισθωτές ακινήτων δεν έχουν κίνητρα για να διατηρούν τις ιδιοκτησίες τους σε καλή κατάσταση ή να χτίσουν καινούργιες. Αν πάλι η κυβέρνηση θέσει περιορισμούς στα είδη χρηματοοικονομικών προίόντων που μπορούν να εισέλθουν στην αγορά, δύο συμβαλλόμενα μέρη που ενδεχομένως να επωφελούνταν από μια πρωτοποριακή οικονομική συναλλαγή που θα κάλυπτε με εξειδικευμένο τρόπο τις ανάγκες τους, αδυνατούν να αποκομίσουν τους καρπούς της συμβατικής ελευθερίας. Οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν την «ελευθερία της επιλογής», κατά τον τίτλο του διάσημου βιβλίου που συνέγραψε ο οραματιστής της ελεύθερης αγοράς Μίλτον Φρίντμαν.
Τι δεν μας λένε
Η ελεύθερη αγορά δεν υπάρχει. Κάθε αγορά έχει κανόνες και όρια που περιορίζουν την ελευθερία της επιλογής. Μια αγορά φαντάζει ελεύθερη μόνο και μόνο επειδή αποδεχόμαστε σε τέτοιο βαθμό τους υφέρποντες περιορισμούς, χωρίς δεύτερη σκέψη, ώστε αδυνατούμε να τους αντιληφθούμε. Είναι αδύνατον να καθοριστεί αντικειμενικά το πόσο «ελεύθερη» είναι μια αγορά. Πρόκειται για έναν πολιτικό ορισμό. Το συνηθισμένο επιχείρημα των οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς πως επιδιώκουν να θωρακίσουν τις αγορές από πολιτικά υποκινούμενες κυβερνητικές παρεμβάσεις είναι εσφαλμένο. Οι κυβερνήσεις εμπλέκονται πάντα, και οι υπέρμαχοι της ελεύθερης αγοράς έχουν πολιτικά κίνητρα όπως όλοι. Αν ξεπεράσουμε το μύθο ότι υπάρχει αντικειμενικά ορισμένη «ελεύθερη αγορά», θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα για να κατανοήσουμε τον καπιταλισμό.
Η εργασία πρέπει να είναι ελεύθερη
Το 1819 εισήχθη στο Βρετανικό Κοινοβούλιο νομοθεσία σχετικά με την παιδική εργασία, ο Ρυθμιστικός Νόμος Εργοστασίων Βάμβακος (Cotton Factories Regulation Act). Οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις ήταν εντελώς επιφανειακές για τα σύγχρονα δεδομένα. Απαγόρευε την εργασία των μικρών παιδιών ηλικίας μέχρι εννέα ετών. Επέτρεπε σε μεγαλύτερα παιδιά (ηλικίας μεταξύ δέκα και δεκαέξι ετών) να εξακολουθούν να εργάζονται, αλλά το ωράριο εργασίας θα περιοριζόταν σε δώδεκα ώρες ημερησίως (πράγματι, τα κακομάθαιναν). Οι νέες ρυθμίσεις θα εφαρμόζονταν μόνο στα εργοστάσια βάμβακος, στα οποία οι συνθήκες ήταν εξαιρετικά επιβλαβείς για την υγεία των εργατών.
Η ανωτέρω πρόταση προξένησε τεράστιες έριδες. Οι επικριτές υποστήριζαν ότι υπονόμευε την ιερότητα της συμβατικής ελευθερίας και συνεπώς υπέσκαπτε τα ίδια τα θεμέλια της ελεύθερης αγοράς. Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, ορισμένα μέλη της Βουλής των Λόρδων εξέφρασαν την αντίθεσή τους, λέγοντας ότι «η εργασία πρέπει να είναι ελεύθερη». Το επιχείρημά τους ήταν ότι τα παιδιά θέλουν (και χρειάζεται) να εργαστούν, και οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων θέλουν να τα προσλάβουν. Ποιο, λοιπόν, είναι το πρόβλημα;
Σήμερα, δεν περνά καν απ’ το μυαλό ακόμα και των πιο φανατικών υπέρμαχων της ελεύθερης αγοράς στη Βρετανία και στις υπόλοιπες πλούσιες χώρες η επαναφορά της παιδικής εργασίας στο πλαίσιο της φιλελευθεροποίησης της αγοράς που ευαγγελίζονται. Ωστόσο, μέχρι τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν εισήχθησαν στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική τα πρώτα σοβαρά νομοθετήματα κατά της παιδικής εργασίας, πολλοί ευυπόληπτοι πολιτικοί θεώρησαν ότι οι νόμοι που απαγόρευαν την παιδική εργασία ήταν ενάντια στις αρχές της ελεύθερης αγοράς.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, η «ελευθερία» της αγοράς είναι όπως και η ομορφιά: υποκειμενική. Αν κάποιος πιστεύει ότι το δικαίωμα των παιδιών να μην εργάζονται είναι πιο σημαντικό από το δικαίωμα των εργοστασιαρχών να προσλαμβάνουν όποιον τους συμφέρει περισσότερο, δεν θα εκλάβει την απαγόρευση της παιδικής εργασίας ως καταπάτηση της ελευθερίας της αγοράς εργασίας. Αντίστοιχα, αν κάποιος πιστεύει το αντίθετο, θα θεωρεί ότι η αγορά είναι «ανελεύθερη», δέσμια άστοχων κυβερνητικών ρυθμίσεων.
Δεν χρειάζεται να πάμε δύο αιώνες πίσω για να διαπιστώσουμε ότι οι κανονιστικές ρυθμίσεις τις οποίες εκλαμβάνουμε ως δεδομένες (και θεωρούμε ενσωματωμένες στην ελεύθερη αγορά) δέχθηκαν σφοδρή κριτική, επειδή υπονόμευαν την ελεύθερη αγορά, όταν πρωτοεισήχθησαν. όταν τέθηκαν οι πρώτες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις (π.χ. κανονισμοί για τους ρύπους αυτοκινήτων και εργοστασίων) πριν από μερικές δεκαετίες, πολλοί αντιτάχθηκαν υποστηρίζοντας ότι περιόριζαν υπέρμετρα την ελευθερία επιλογής. έθεσαν το εξής ερώτημα: Αν οι άνθρωποι θέλουν να οδηγούν αυτοκίνητα που ρυπαίνουν περισσότερο ή αν τα εργοστάσια έχουν μεγαλύτερα κέρδη υιοθετώντας μεθόδους παραγωγής που μολύνουν το περιβάλλον, για ποιο λόγο το κράτος τούς στερεί αυτή την επιλογή; Στις μέρες μας, η συντριπτική πλειοψηφία αποδέχεται αυτούς τους κανονισμούς. Κατανοεί ότι οι πράξεις που βλάπτουν τους άλλους, όσο ακούσιες και αν είναι (όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος), πρέπει να περιορίζονται. Συνειδητοποιεί επίσης ότι είναι λογικό να γίνεται προσεκτική χρήση των διαθέσιμων πηγών ενέργειας, καθώς πολλές από αυτές είναι μη ανανεώσιμες. Μπορεί ακόμα και να θεωρεί λογικό τον περιορισμό της ανθρώπινης επίδρασης στην κλιματική αλλαγή.
Αν η ίδια αγορά μπορεί να εκλαμβάνεται ως ελεύθερη σε διαφορετικό βαθμό από διαφορετικούς ανθρώπους, δεν υπάρχει κάποιος πραγματικά αντικειμενικός τρόπος καθορισμού τού πόσο ελεύθερη είναι αυτή η αγορά. Με άλλα λόγια, η ελεύθερη αγορά είναι μια ψευδαίσθηση. Αν κάποιες αγορές φαίνονται ελεύθερες, αυτό ισχύει μόνο και μόνο επειδή αποδεχόμαστε σε τέτοιο βαθμό τούς κανονισμούς που τις διέπουν, ώστε καθίστανται αόρατοι.
Σύρματα και μαχητές του κουνγκ-φου
Όπως και πολύς κόσμος, όταν ήμουν παιδάκι είχα κατεντυπωσιαστεί με όλους αυτούς τους μαχητές του κουνγκ-φου που έπαιζαν στις ταινίες απ’ το Χονγκ Κονγκ και αψηφούσαν τη βαρύτητα. όπως και πολλά άλλα παιδιά, υποθέτω, απογοητεύτηκα πικρά όταν έμαθα ότι όλοι αυτοί οι μαχητές στην πραγματικότητα κρέμονταν από σύρματα.
Η ελεύθερη αγορά είναι κάπως έτσι. Αποδεχόμαστε την ορθότητα ορισμένων κανονισμών σε τέτοιο βαθμό, ώστε καταλήγουμε να μην τους αντιλαμβανόμαστε πλέον. Αν τις εξετάσουμε πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι οι αγορές διέπονται από κανονισμούς – και μάλιστα πολλούς.
Κατ’ αρχάς, υπάρχει μια ευρύτατη γκάμα περιορισμών σχετικά με το τι είναι εμπορεύσιμο. Και δεν εννοώ τις απαγορεύσεις σε αυτονόητα πράγματα, όπως ναρκωτικά και ανθρώπινα όργανα. Οι εκλεκτορικές ψήφοι, οι θέσεις εργασίας στο δημόσιο και οι δικαστικές αποφάσεις δεν πωλούνται, τουλάχιστον ανοιχτά, στις σύγχρονες οικονομίες, παρόλο που κάτι τέτοιο συνέβαινε σε πολλές χώρες στο παρελθόν. Οι πανεπιστημιακές θέσεις συνήθως δεν είναι προς πώληση, αν και σε ορισμένες χώρες είναι εξαγοράσιμες, είτε δωροδοκώντας (παράνομα) τους εκλέκτορες είτε προσφέροντας (νόμιμα) χρήματα στο πανεπιστήμιο. Πολλές χώρες απαγορεύουν την εμπορία όπλων ή αλκοόλ. Τα φάρμακα, ως επί το πλείστον, πρέπει να έχουν ειδική κρατική άδεια που να πιστοποιεί την ασφάλειά τους, για να τεθούν σε κυκλοφορία. όλοι οι ανωτέρω κανονισμοί είναι δυνάμει αμφισβητήσιμοι – όπως ήταν και η απαγόρευση του εμπορίου ανθρώπων (δουλεμπόριο) πριν από ενάμιση αιώνα.
Υπάρχουν επίσης περιορισμοί σχετικά με το ποιος μπορεί να συμμετέχει στις αγορές. Οι νόμοι κατά της παιδικής εργασίας απαγορεύουν την είσοδο των παιδιών στην αγορά εργασίας. Για την άσκηση πολλών επαγγελμάτων που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρώπινη ζωή, όπως οι γιατροί και οι δικηγόροι, απαιτείται άδεια (αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι άδειες αυτές εκδίδονται από επαγγελματικές ενώσεις και όχι από το κράτος). Πολλές χώρες απαιτούν από τις εταιρείες ένα ελάχιστο κεφάλαιο για την ίδρυση τράπεζας. Ακόμα και στην αγορά του χρηματιστηρίου, της οποίας η έλλειψη κανονιστικών ρυθμίσεων οδήγησε στην ύφεση του 2008, υπάρχουν νό μοι για το ποιος μπορεί να προβαίνει σε χρηματιστηριακές πράξεις. Δεν μπορεί όποιος θέλει να μπει στην αίθουσα συναλλαγών του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης και να πουλήσει ένα τσουβάλι μετοχές. Οι εταιρείες πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις περί εισηγμένων εταιρειών και να συμμορφώνονται με τους πλέον αυστηρούς ελεγκτικούς κανονισμούς επί σειρά ετών, για να μπορούν να διαπραγματεύονται τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο. Οι χρηματιστηριακές πράξεις πραγματοποιούνται μόνο από χρηματιστές που διαθέτουν ειδική άδεια.
Οι προύποθέσεις του εμπορίου εξειδικεύονται επίσης. ένα από τα πράγματα που μου προκάλεσε έκπληξη όταν μετακόμισα στη Βρετανία στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ήταν ότι υπήρχε δυνατότητα πλήρους επιστροφής των χρημάτων όταν ένας καταναλωτής επέστρεφε ένα προίόν που δεν ήταν της αρεσκείας του, ακόμα και αν αυτό δεν ήταν ελαττωματικό. Εκείνη την εποχή, κάτι τέτοιο δεν ίσχυε στην Κορέα, παρά μόνο στα πιο ακριβά πολυκαταστήματα. Στη Βρετανία, το δικαίωμα του καταναλωτή να αλλάξει γνώμη θεωρείτο πιο σημαντικό από το δικαίωμα του πωλητή να αποφύγει το κόστος της επιστροφής αζήτητων (πλην όμως λειτουργικών) προίόντων στον κατασκευαστή. Υπάρχουν πολλοί άλλοι κανόνες που ρυθμίζουν διάφορους τομείς της συναλλακτικής διαδικασίας: ευθύνη του κατασκευαστή, αποτυχία αποστολής, δανειακή υπερημερία, κτλ. Σε πολλές χώρες, απαιτούνται, εκτός των άλλων, και ειδικές άδειες σχετικά με την τοποθεσία των εμπορικών καταστημάτων – όπως απαγόρευση υπαίθριου εμπορίου ή πολεοδομικοί κανονισμοί που απαγορεύουν τις εμπορικές δραστηριότητες σε οικιστικές περιοχές.
Έπειτα, υπάρχει η ρύθμιση των τιμών. Μιλώντας δε για ρύθμιση τιμών, δεν εννοώ μόνο τις πλέον ορατές περιπτώσεις των πλαφόν στα ενοίκια και των κατώτατων ημερομισθίων, που αποτελούν το αγαπημένο θέμα γκρίνιας των οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς.
Τα ημερομίσθια στις πλούσιες χώρες καθορίζονται πάνω απ’ όλα, περισσότερο και από τη νομοθεσία περί κατώτατων ημερομισθίων, από τον έλεγχο της μετανάστευσης. Πώς γίνεται αυτό; Σίγουρα όχι από την «ελεύθερη» αγορά εργασίας, που, αν δεν υπήρχαν οι υφιστάμενοι περιορισμοί, θα κατέληγε να αντικαταστήσει το 80-90% των εργαζομένων με φθηνότερους και συχνά πιο παραγωγικούς μετανάστες. Η μετανάστευση αποτελεί, ως επί το πλείστον, πολιτικό ζήτημα. Αν, λοιπόν, εξακολουθείτε να έχετε κάποια αμφιβολία για τον τεράστιο ρόλο που παίζουν οι κυβερνήσεις στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς, αναλογιστείτε το εξής: ότι οι μισθοί μας είναι κατά βάση πολιτικά καθορισμένοι (βλ. Αλήθεια 3η).
Μετά την οικονομική κρίση του 2008, οι τιμές των δανείων (αν καταφέρετε να πάρετε δάνειο ή αν έχετε κάποιο υφιστάμενο δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο) έχουν μειωθεί σε πολλές χώρες λόγω της συνεχούς πτώσης των επιτοκίων. Αυτό συνέβη άραγε επειδή ξαφνικά κανείς δεν ήθελε δάνειο, κι έτσι οι τράπεζες αναγκάστηκαν να μειώσουν τις τιμές τους για να προσελκύσουν πελατεία; όχι. Πρόκειται για το αποτέλεσμα κυβερνητικών αποφάσεων που έχουν σκοπό να αναζωπυρώσουν τη ζήτηση μειώνοντας τα επιτόκια. Ακόμα και σε ομαλές περιόδους, τα επιτόκια ρυθμίζονται στις περισσότερες χώρες από τις κεντρικές τράπεζες, που αποτελούν όργανα της κυβερνητικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, τα επιτόκια καθορίζονται επίσης από τους πολιτικούς.
Αν οι μισθοί και τα επιτόκια βασίζονται (σε μεγάλο βαθμό) σε πολιτικές αποφάσεις, τότε και όλες οι άλλες τιμές είναι πολιτικά καθορισμένες, αφού οι μισθοί και τα επιτόκια επηρεάζουν όλες τις τιμές.
Είναι το ελεύθερο εμπόριο δίκαιο;
Λέμε ότι μια ρύθμιση μας περιορίζει, μόνο όταν δεν συμφωνούμε με την ηθική της βάση. Οι υψηλοί δασμοί που επέβαλε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ στο ελεύθερο εμπόριο τον 19ο αιώνα εξόργισαν τους ιδιοκτήτες σκλάβων, που δεν θεωρούσαν μεμπτή την εμπορία ανθρώπων στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς. Για τους υπέρμαχους της δουλείας, η απαγόρευση της εμπορίας σκλάβων ήταν απαράδεκτη κατά τον ίδιο τρόπο που για κάποιους είναι απαράδεκτοι οι περιορισμοί στην εμπορία βιομηχανικών προίόντων. Οι κορεάτες καταστηματάρχες τη δεκαετία του ’80 πιθανότατα θα εκλάμβαναν την προαναφερθείσα «επιστροφή προίόντων άνευ όρων» ως άδικο και επιβαρυντικό περιορισμό της συναλλακτικής ελευθερίας, επιβεβλημένο από το κράτος.
Η σύγκρουση αξιών αποτελεί επίσης τη βάση της σύγχρονης διαμάχης μεταξύ ελεύθερου και δίκαιου εμπορίου. Πολλοί Αμερικανοί θεωρούν ότι η συμμετοχή της Κίνας στο διεθνές εμπόριο μπορεί να είναι ελεύθερη, αλλά δεν είναι δίκαιη. Κατά την άποψή τους, έχοντας εξευτελιστικά χαμηλά ημερομίσθια και εξαναγκάζοντας τους εργάτες να δουλεύουν υπό απάνθρωπες συνθήκες, η Κίνα μεταχειρίζεται αθέμιτες πρακτικές. Οι Κινέζοι απ’ την πλευρά τους απαντούν ότι είναι απαράδεκτο το ότι οι πλούσιες χώρες, ενώ ευαγγελίζονται την ελευθερία του εμπορίου, προσπαθούν να θέσουν φραγμούς στις κινέζικες εξαγωγές επιβάλλοντας περιορισμούς στην εισαγωγή προίόντων που κατασκευάζονται από εργάτες-σκλάβους. Θεωρούν άδικο το να μην μπορούν να εκμεταλλευτούν το μοναδικό συγκριτικό τους πλεονέκτημα – τα φθηνά εργατικά χέρια.
Η δυσκολία, βεβαίως, στο όλο επιχείρημα είναι ότι δεν υφίσταται αντικειμενικός τρόπος καθορισμού των «εξευτελιστικά χαμηλών ημερομισθίων» ή των «απάνθρωπων συνθηκών εργασίας». Με τα τεράστια διεθνή χάσματα που υπάρχουν στους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης και των συνθηκών διαβίωσης, είναι φυσικό και επόμενο ότι ένας μισθός πείνας στις ΗΠΑ αποτελεί αξιοπρεπή αμοιβή για έναν Κινέζο (ο μέσος μισθός ανέρχεται στο 10% του αμερικάνικου) και μια περιουσία για έναν Ινδό (ο μέσος μισθός ανέρχεται στο 2% του αμερικάνικου). Πράγματι, οι περισσότεροι υπέρμαχοι του δίκαιου εμπορίου στην Αμερική δεν θα δέχονταν επίσης να αγοράσουν προίόντα κατασκευασμένα από τους παππούδες τους, οι οποίοι εργάζονταν ατελείωτες ώρες και υπό απάνθρωπες συνθήκες. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, το μέσο ωράριο εργασίας στις ΗΠΑ ήταν 60 ώρες την εβδομάδα. Επρόκειτο για μια εποχή (και συγκεκριμένα το 1905) όπου το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικό ένα νόμο της Πολιτείας της Νέας Υόρκης ο οποίος περιόριζε το ωράριο εργασίας των εργατών σε αρτοποιεία σε δέκα ώρες ημερησίως, με την αιτιολογία ότι «στερούσε στους αρτοποιούς την ελευθερία να εργάζονται όσο επιθυμούν».
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η διαμάχη περί δικαίου εμπορίου έχει να κάνει περισσότερο με ηθικές αξίες και πολιτικές αποφάσεις, παρά με οικονομικά με την κοινή έννοια. Ενώ πρόκειται στην ουσία για οικονομικό ζήτημα, δεν είναι εύκολο για τους οικονομολόγους να αποφανθούν επ’ αυτού.
Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι πρέπει απλώς να διαλέξουμε πλευρά και να αποφύγουμε την κριτική επειδή όλα είναι σχετικά. Μπορούμε να έχουμε άποψη (και εγώ έχω) για το κατά πόσον είναι αποδεκτές οι υπάρχουσες συνθήκες εργασίας στην Κίνα (ή και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα) και να προσπαθούμε να τις βελτιώσουμε χωρίς να θεωρούμε ότι όσοι υποστηρίζουν μια διαφορετική άποψη έχουν άδικο υπό κάποια απόλυτη έννοια. Παρόλο που η Κίνα δεν έχει τη δυνατότητα να προσφέρει αμερικάνικους μισθούς ή συνθήκες εργασίας σαν αυτές που επικρατούν στη Σουηδία, σαφώς και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης τόσο στους μισθούς όσο και στις εργασιακές συνθήκες. Πράγματι, πολλοί Κινέζοι δεν αποδέχονται την υφιστάμενη κατάσταση και απαιτούν αυστηρότερες νομοθετικές ρυθμίσεις. Ωστόσο οι οικονομικές θεωρίες (τουλάχιστον οι οικονομολόγοι της ελεύθερης αγοράς) δεν μπορούν να απαντήσουν στο ποια πρέπει να είναι τα «σωστά» ημερομίσθια και οι συνθήκες εργασίας στην Κίνα.
Εδώ δεν είναι Γαλλία
Τον Ιούλιο του 2008, όταν το αμερικανικό οικονομικό σύστημα βρισκόταν υπό κατάρρευση, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διέθεσε 200 δις δολάρια για τη διάσωση των στεγαστικών τραπεζών Fannie Mae και Freddie Mac, εθνικοποιώντας τες. Ο Ρεπουμπλικάνος Γερουσιαστής του Κεντάκι Τζιμ Μπάνινγκ κατέκρινε την εν λόγω ενέργεια με την περιβόητη φράση ότι «κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μόνο σε μια “σοσιαλιστική” χώρα όπως η Γαλλία».
Σαν να μην έφτανε δε ο ξεπεσμός στα επίπεδα των Γάλλων, στις 19 Σεπτεμβρίου 2008 η αγαπημένη πατρίδα του Γερουσιαστή Μπάνινγκ μετατράπηκε στην ίδια την αυτοκρατορία του κακού. Το τελειωτικό αυτό χτύπημα προήλθε μάλιστα από τον ίδιο τον ηγέτη του κόμματός του. Σύμφωνα με το πρόγραμμα που ανακοίνωσε εκείνη τη μέρα ο Πρόεδρος Τζωρτζ Γ. Μπους και που στη συνέχεια ονομάστηκε TARP (Trouble Asset Relief Program – Πρόγραμμα Στήριξης Επισφαλών Περιουσιακών Στοιχείων), η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα διέθετε τουλάχιστον 700 δις δολάρια από τα λεφτά των φορολογούμενων για να αγοράσει τα «τοξικά ομόλογα» που είχαν δηλητηριάσει το οικονομικό σύστημα.
Ο Πρόεδρος Μπους, ωστόσο, έβλεπε τα πράγματα διαφορετικά. Υποστήριξε ότι το εν λόγω πρόγραμμα δεν ήταν «σοσιαλιστικό», αλλά συνέχεια του αμερικανικού συστήματος του ελεύθερου επιχειρείν, το οποίο «βασίζεται στο αξίωμα ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα παρέμβει στην αγορά μόνο όταν είναι αναγκαίο». Σύμφωνα με την άποψή του, λοιπόν, η εθνικοποίηση ενός τεράστιου τμήματος του χρηματοοικονομικού τομέα ήταν απλώς ένα απ’ αυτά τα αναγκαία πράγματα.
Οι δηλώσεις του Προέδρου Μπους αποτελούν φυσικά κατεξοχήν παράδειγμα πολιτικής διγλωσσίας – μια από τις μεγαλύτερες κρατικές παρεμβάσεις της ανθρώπινης ιστορίας μεταμφιέζεται σε απλή πρακτική στο πλαίσιο της αγοράς. Με αυτά ακριβώς τα λόγια, όμως, ο κος Μπους εξέθεσε τα σαθρά θεμέλια στα οποία στηρίζεται ο μύθος περί ελεύθερης αγοράς. όπως φανερώνουν ξεκάθαρα οι δηλώσεις του, το τι αποτελεί αναγκαία κρατική παρέμβαση που συνάδει με τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς είναι σχετικό. Το πού αρχίζει και πού τελειώνει η ελεύθερη αγορά δεν είναι επιστημονικά καθορισμένο.
Αφού, επομένως, δεν υφίστανται απαράβατα όρια στην ελεύθερη αγορά, τυχόν απόπειρες μεταβολής τους είναι εξίσου θεμιτές με τις απόπειρες υπεράσπισής τους. Πράγματι, η ιστορία του καπιταλισμού είναι μια συνεχής διαμάχη για την οριοθέτηση της αγοράς.
Πολλά από τα αγαθά που είναι σήμερα εκτός αγοράς, όπως άνθρωποι, θέσεις εργασίας στο δημόσιο, ψήφοι, δικαστικές αποφάσεις, πανεπιστημιακές έδρες ή απιστοποίητα φάρμακα, εξαιρέθηκαν χάρη σε πολιτικές αποφάσεις, παρά από την ίδια την αγορά. Κάποιοι προσπαθούν μεν να αποκτήσουν κάτι από τα παραπάνω είτε παράνομα (δωροδοκίες κυβερνητικών αξιωματούχων, δικαστών και ψηφοφόρων) είτε νόμιμα (χρήση μεγαλοδικηγόρων για να κερδίσουν μια δίκη, δωρεές σε πολιτικά κόμματα, κτλ.), αλλά είναι μια τάση που δεν φαίνεται να επικρατεί.
Σε ό,τι αφορά τα εμπορεύσιμα αγαθά, με το πέρασμα του χρόνου εισάγονται ολοένα και περισσότεροι περιορισμοί. Ακόμα και σε σύγκριση με τις αμέσως προηγούμενες δεκαετίες, σήμερα υφίστανται πολύ πιο αυστηροί κανονισμοί σε σχέση με το ποιος μπορεί να παράγει τι (π.χ. πιστοποίηση για παραγωγή βιολογικών προίόντων ή προίόντων δίκαιου εμπορίου), πώς παράγεται το καθετί (π.χ. περιορισμοί σχετικά με τη μόλυνση του περιβάλλοντος ή τις εκπομπές ρύπων) και πώς πουλιέται (π.χ. νόμοι για τη σήμανση και τις επιστροφές προίόντων).
Επιπλέον, η διαδικασία επανακαθορισμού των ορίων της αγοράς πολλές φορές χαρακτηρίζεται από βίαιες συγκρούσεις, γεγονός που αντικατοπτρίζει την πολιτική της φύση. Στην Αμερική ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος για το ελεύθερο εμπόριο σκλάβων (αν και το ελεύθερο εμπόριο αγαθών –ή το θέμα των δασμών– αποτέλεσε εξίσου σημαντικό αίτιο). Η βρετανική κυβέρνηση διεξήγαγε τον Πόλεμο του Οπίου εναντίον της Κίνας για να διασφαλίσει το ελεύθερο εμπόριο του οπίου. όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, η απαγόρευση της παιδικής εργασίας στην ελεύθερη αγορά επετεύχθη μονάχα χάρη στους αγώνες των υποστηρικτών των κοινωνικών μεταρρυθμίσεων. Η απαγόρευση εμπορευματοποίησης των θέσεων εργασίας στο δημόσιο και των ψήφων αντιμετώπισε σθεναρή αντίσταση από πολιτικά κόμματα που εξαγόραζαν ψήφους και έταζαν θέσεις στο δημόσιο για να ανταμείψουν τους πιστούς οπαδούς τους. Οι εν λόγω πρακτικές εξέλιπαν χάρη σε ένα συνδυασμό πολιτικού ακτιβισμού, εκλογικών μεταρρυθμίσεων και νομοθετικών αλλαγών σχετικά με τις προσλήψεις στο δημόσιο.
Η παραδοχή πως τα όρια της αγοράς είναι ασαφή και πως είναι αδύνατον να καθοριστούν αντικειμενικά μάς βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι τα οικονομικά δεν είναι επιστήμη, όπως η φυσική ή η χημεία, αλλά αποτελούν πολιτική άσκηση. Οι οικονομολόγοι της ελεύθερης αγοράς μπορεί να θέλουν να πιστεύετε ότι τα ορθά όρια της αγοράς μπορούν να καθοριστούν επιστημονικά, αλλά αυτό είναι λάθος. Αν το γνωστικό αντικείμενο δεν μπορεί να οριοθετηθεί με επιστημονικό τρόπο, τότε δεν μιλάμε για επιστήμη.
Υπό αυτή την οπτική, η εναντίωση σε έναν καινούργιο κανονισμό ισοδυναμεί με το να υποστηρίζει κανείς ότι το status quo, όσο άδικο και αν είναι για ορισμένους, δεν πρέπει να μεταβάλλεται. Με το να λέει δε κανείς ότι οι υφιστάμενοι κανονισμοί θα πρέπει να καταργηθούν, υποστηρίζει ότι η επικράτεια της αγοράς θα πρέπει να διευρυνθεί, πράγμα που σημαίνει ότι θα παραχωρηθεί μεγαλύτερη ισχύ στους πλούσιους, καθώς η αγορά διέπεται από την αρχή «χρήμα έχω, ό,τι θέλω κάνω».
Άρα, όταν οι οικονομολόγοι της ελεύθερης αγοράς ισχυρίζονται ότι δεν πρέπει να επιβάλλεται κανένα κανονιστικό πλαίσιο, καθώς θα περιορίσει την «ελευθερία» μιας συγκεκριμένης αγοράς, εκφράζουν απλώς μια πολιτική άποψη, όπου απορρίπτουν τα δικαιώματα που υπερασπίζει η εκάστοτε προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση. Η ιδεολογική τους επικάλυψη συνίσταται στο να προσποιούνται ότι τα πολιτικά τους κίνητρα δεν είναι στην πραγματικότητα πολιτικά, αλλά μια αντικειμενική οικονομική αλήθεια, ενώ τα κίνητρα των υπολοίπων είναι πολιτικά. Ωστόσο τα κίνητρά τους είναι εξίσου πολιτικά με αυτά των αντιπάλων τους.
Η διάλυση της ψευδαίσθησης περί αντικειμενικότητας της αγοράς είναι το πρώτο βήμα για την κατανόηση του καπιταλισμού.

Σάββατο 23 Ιουλίου 2011


Το πραγματικό δημοψήφισμα είναι οι δρόμοι της ανατροπής


Του Κώστα Μάρκου

Με μια πονηρή κίνηση αποπροσανατολισμού, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θα επιχειρήσει να εκμαιεύσει τη συναίνεση των εργαζομένων στα αλλεπάλληλα υποδουλωτικά και εξουθενωτικά μνημόνια. Σύμφωνα με κατευθυνόμενες από το Μαξίμου πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ο Παπανδρέου και τα επιτελεία του σχεδιάζουν την οργάνωση δημοψηφίσματος - καρικατούρα «άμεσης δημοκρατίας», με ερωτήματα, όχι πάνω στην τοποθέτηση επί του μείζονος πολιτικού προβλήματος της οικονομικής πολιτικής, αλλά σε δευτερεύοντα ζητήματα, όπου ευελπιστεί να υποδαυλίσει περαιτέρω τον κοινωνικό αυτοματισμό.
Τέτοια ερωτήματα σκέφτονται να θέσουν: «ναι ή όχι στην κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων» (διάβαζε, «ναι ή όχι στις απολύσεις»), «ναι ή όχι στην αξιοποίηση της δημόσιας» (διάβαζε: «ναι ή όχι στο ξεπούλημα»), «ναι ή όχι στη μείωση των βουλευτών (διάβαζε: «ναι ή όχι στη συρρίκνωση της λαϊκής συμμετοχής»). Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται και οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις.

Ολόκληρη η Αριστερά, πρέπει να καταδικάσει αυτές τις μεθοδεύσεις και να καλέσει το λαό να απορρίψει με κάθε τρόπο αυτά τα γελοία δημοψηφίσματα. Και αντί να καλεί σε εκλογές (άλλο ότι πρέπει να παρέμβει εάν γίνουν), να απαντήσει ότι «το μαζικό κίνημα είναι η μόνη λύση». Το δημοψήφισμα έγινε στους δρόμους, στις πλατείες και στους χώρους δουλειάς και σπουδών, έδωσε απάντηση και αυτή είναι ένα μεγάλο «όχι στα μνημόνια, στην κυβέρνηση και στην τρόικα». Ταυτόχρονα, πρέπει να δυναμώσει την αποκάλυψη της πολύ πιο επιθετικής, πλην όμως πονηρής, δήθεν «αντιμνημονιακής» πολιτικής της ΝΔ, που ανεβαίνει στα γκάλοπ και πλασάρεται ως «εναλλακτική λύση». Το ίδιο πρέπει να κάνει και με τα υπό κατασκευήν κόμματα που λένε και αυτά «όχι στο Mνημόνιο», αλλά με επαναδιαπραγμάτευση, όπως και η ΝΔ, έστω και από μια σκοπιά τύπου Λούλα.

Οι μεθοδεύσεις της κυβέρνησης σκοπό έχουν να αποτρέψουν ή να εκτρέψουν τις φθινοπωρινές αγωνιστικές καταιγίδες και γενικότερα, να αποπροσανατολίσουν τις κοινωνικές και πολιτικές εκρήξεις που κυοφορούνται, λόγω των πρώτων απτών, μαζικών αποτελεσμάτων του Μεσοπρόθεσμου και των μνημονίων στις τσέπες και στη ζωή εκατομμυρίων ελλήνων εργαζομένων. Εκρήξεις που γίνονται ακόμη πιο πιθανές, λόγω της νέας, οξύτερης περιπλοκής της ευρωπαϊκής και διεθνούς οικονομικής κρίσης, η οποία μπαίνει σε μια διαφορετική φάση.

Η εκτίμηση για ένα νέο, ποιοτικό μετασχηματισμό στις μεταμορφώσεις της κρίσης επιβεβαιώνεται από τα πρόσφατα γεγονότα. Τα οικονομικά στοιχεία που δημοσιεύονται δείχνουν ότι η αμερικανική και ευρωπαϊκή οικονομία, ειδικά της ευρωζώνης, οδηγούνται σε μια ψοφοδεή ανάκαμψη χωρίς ανάπτυξη και με ανεργία, άρα σε μη ουσιαστική ανάκαμψη. Σημαντικό είναι ότι όπως δείχνουν ορισμένα σημάδια και η Κίνα αρχίζει να αισθάνεται άμεσα την κρίση (π.χ., μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της για πρώτη φορά). Το συμπέρασμα είναι ότι, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, το πρώτο κύμα μέτρων για την αποτροπή επέκτασης της κρίσης, έχει αποτύχει. Η βαθύτερη αιτία γι’ αυτή την πορεία δεν είναι, όπως ισχυρίζονται οι νεοκεϋνσιανοί, η μείωση της ζήτησης, αλλά η απαξίωση της παραγωγικής ικανότητας της σύγχρονης εργατικής τάξης, η οποία μειώνεται όσο περισσότερο εντείνεται η εκμετάλλευση. Κάτι που μπορεί να αυξάνει τη μάζα των κερδών, αλλά δεν ανεβάζει το μέσο ποσοστό κέρδους, το οποίο κινεί την καπιταλιστική παραγωγή. Ο κύκλος είναι φαύλος…

Η αποτυχία αυτή δημιουργεί συνθήκες για μια δεύτερη απότομη πτώση της παγκόσμιας οικονομίας, το λεγόμενο «νταμπλ ντιπ». Και ενώ το Σεπτέμβριο του 2008, αφορμή κι εκδήλωση του οικονομικού τεκτονικού σεισμού ήταν η χρεοκοπία της Λίμαν Μπράδερς, τώρα τίθεται η χρεοκοπία μιας χώρας, εν προκειμένω, της Ελλάδας! Γι’ αυτό ακριβώς έχουν τεθεί σε «κόκκινο συναγερμό» όλα τα διεθνή, αμερικανικά και ευρωπαϊκά επιτελεία.

Ωστόσο, οι συνεννοήσεις χαρακτηρίζονται από μια τρομερή ένταση όλων των ανταγωνισμών, όπως δείχνει η ανεκδιήγητη κατάσταση, όπου ο Βαν Ρομπάι καλεί σε Έκτακτη Σύνοδο Κορυφής και η Μέρκελ απαντά ότι δεν πάει! Αυτή η κατάσταση ευθύνεται για τις πρωτοφανείς εκτιμήσεις περί «αμόρφωτων», «ανίκανων» ηγετών, που κοσμούν τις σελίδες εφημερίδων όπως οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, η Λε Μοντ κ.α. Αμόρφωτοι και ανίκανοι, πλην εξαιρετικά επικίνδυνοι και απόλυτα ικανοί στην οργάνωση της επίθεσης κατά των εργατικών και λαϊκών δικαιωμάτων.

Ο αμερικανικός όρος «επιλεκτική χρεοκοπία» που διαδίδεται για την Ελλάδα, στόχο έχει να αποτρέψει μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία της πρώτης χώρας του ευρώ. Και φυσικά, ένας «ξαφνικός θάνατος» της ελληνικής οικονομίας είναι σχεδόν αδύνατο να συμβεί, αλλά είναι ένας πολύ βολικός για το σύστημα εκβιασμός σε βάρος των εργαζομένων. Και είναι τουλάχιστον ατόπημα η υιοθέτησή του από αριστερές δυνάμεις. Διότι μια χώρα δεν είναι μια επιχείρηση. Μια πλήρης χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας θα οδηγήσει σε κατάρρευση ολόκληρη την ευρωζώνη, συμπαρασύροντας αμέσως την αμερικανική και παγκόσμια οικονομία. Οι αστοί ηγέτες μπορεί να είναι αμόρφωτοι και ανίκανοι, αλλά δεν είναι και ηλίθιοι.

Το εργατικό και λαϊκό κίνημα, η Αριστερά και ειδικά η αντικαπιταλιστική - επαναστατική, καλούνται να τοποθετηθούν σωστά στα μεγάλα διλήμματα και στις πρωτοφανείς συγκρούσεις που έρχονται. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προετοιμάζεται ξεκινώντας, έστω και αργά, τις διαδικασίες της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης, με τη δημοσίευση των εξαιρετικά προωθημένων Θέσεων του Συντονιστικού της και τη χθεσινή παναθηναϊκή συνέλευση - συζήτηση.

Η κατεύθυνση «Δεν χρωστάμε, δεν πουλάμε, δεν πληρώνουμε, ανατρέπουμε» την επίθεση, με ένα νέο, ταξικά ανασυγκροτημένο εργατικό και λαϊκό κίνημα, με δομημένα, αυτοτελή όργανα και με κοινή δράση όλης της Αριστεράς και όσων απεγκλωβίζονται από τη μνημονιακή πολιτική, στο οποίο καλεί το Νέο Αριστερό Ρεύμα, με την απόφαση της ΠΕ είναι δρόμος που μπορεί να οδηγήσει σε νικηφόρες εξεγέρσεις, μέσα σε μια παρατεταμένη και πολυκύμαντη μάχη, με προοπτική τις επαναστάσεις προς τον κομμουνισμό της εποχής μας।
www.prin.gr

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Η κοινωνιστική επανάσταση του Seyh Bedreddin

Δημοσίευσηαπό karhergr » Μάιος 12th, 2006, 11:33 am

Η κοινωνιστική επανάσταση του Seyh Bedreddin

Εικόνα

Ο βίος του Μπεντρεντίν .

Γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1358 στη Σιμάβνα , κοντά στην Αδριανούπολη . Η μητέρα του ήταν Ρωμιά , κόρη του φρούραρχου των Δημοτικών (Διδυμοτείχου). Ασπάσθηκε τον ισλαμισμό και πήρε το όνομα Μελέκ . Παντρεύτηκε τον καδή του Διδυμοτείχου τον Ισραήλ .
Γόνος πλούσιας και αριστοκρατικής οικογένειας ο Μπεντρεντίν , μεγάλωσε με τις αρχές της ισλαμικής πίστης και έλαβε σπουδαία για την εποχή εκείνη μόρφωση . Σπούδασε στο Ιεροδιδασκαλείο της Αδριανούπολης (φαίνεται ότι ο Πλήθων - Γεώργιος Γεμιστός ήταν συμμαθητής του εκεί) και στη συνέχεια στο μεγάλο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο στο Κάιρο . Κατά την επιστροφή του από το καθιερωμένο για τους πιστούς ταξίδι στη Μέκκα , ασπάσθηκε ή μάλλον καλύτερα μυήθηκε στο σουφισμό από το μεγάλο διδάσκαλο Seyh Χασάν Αχλατί .

Τα χρόνια που έρχονται είναι πολύ δύσκολα για τους λαούς της Βαλκανικής και της Μικράς Ασίας . Ο Μπεντρεντίν , βλέπει με δέος τις τρομερές καταστροφές που επιφέρει η μογγολική λαίλαπα , την εξαθλίωση στην οποία βρίσκεται ο πληθυσμός , την αναρχία που επικρατεί και το ανήσυχο και μυστικιστικό του πνεύμα επαναστατεί . Ο Βαγιαζήτ έχει ηττηθεί το 1402 από το κατακτητή Τιμούρ Λαν , το οθωμανικό κράτος έχει εντελώς διαλυθεί και ένας αδελφοκτόνος πόλεμος , έχει ξεσπάσει ανάμεσα στα παιδιά του Σουλτάνου .
Οι πόλεμοι που δε φαίνεται να έχουν τέλος , προκαλούν αγανάκτηση στον τουρκικό λαό . Πολλοί έχουν μείνει για πάντα ανάπηροι , αδυνατούν να καλλιεργήσουν τη γη τους , ενώ ομάδες ληστών κάθε φυλής και θρησκείας προκαλούν παντού καταστροφές και λεηλασίες .

Ο σοφός πια Μπεντρεντίν , προβληματισμένος από όλα αυτά , μη μπορώντας να δώσει λύση μέσα από την διδασκαλία και τον τρόπο ζωής των δερβίσικων ταγμάτων , εξεγείρεται και αυτός μαζί με το λαό και προχωρεί στην διατύπωση πιο ριζοσπαστικών και φιλολαϊκών κηρυγμάτων .
Απομακρύνεται από τον θρησκευτικό μυστικισμό και τις απόκρυφες διδασκαλίες του σουφισμού και προσπαθεί να εφαρμόσει στην πράξη το όραμά του . Οραματίζεται μία αταξική κοινωνία χωρίς διακρίσεις φυλής , θρησκείας , φύλου , μία κοινωνία όπου θα επικρατεί η απόλυτη κοινοκτημοσύνη και ισότητα , μία κοινωνία ανεκτικότητας , αδελφοσύνης και ευδαιμονίας . Διδάσκει τη μονογαμία , επιτρέπει τη μουσική , το αλκοόλ . Αλλάζει την κλασική προσευχή του Ισλάμ , διευρύνοντας το θρησκευτικό του πιστεύω στο «Ένας είναι ο Θεός» και παραλείπει το «και προφήτης Αυτού ο Μωάμεθ» .Δεν δέχεται τη μέλλουσα Κρίση και την ανάσταση των σωμάτων . Ο Παράδεισος και η κόλαση αποτελούν επίγειες καταστάσεις .
Οι θρησκευτικές τελετές των πιστών του , τελούνται ως αναμνήσεις , σύμφωνα με το τυπικό των ησυχαστών Αγιορειτών μοναχών και συμμετέχει και ο ορθόδοξος κλήρος . Θεωρεί και διδάσκει ότι για την ενοποίηση του κόσμου είναι απαραίτητη η ενοποίηση των θρησκειών και ειδικά των μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών . Για το λόγο αυτό όπως μας παραδίδει ο Δούκας , ο Μπεντρεντίν και ο Μουσταφά δίδασκαν , ότι «όποιος από τους Τούρκους πει ότι οι Χριστιανοί δεν είναι θεοσεβούμενοι , διαπράττει ασέβεια . Κάθε Τούρκος όταν συναντάει έναν χριστιανό , οφείλει να τον φιλοξενεί και να τον τιμά σαν άγγελο του Αλάχ» . ( βλ. Ιωάννης Μελάς «Το Κομουνιστικό Κίνημα του Σεΐχη Μπεντρεντίν Σιμαναβή , Καντασκέρ των Οθωμανών πριν από την Άλωση 1416-1418» , Αθήνα 1983 ).

Αν και επιφανής δημοδιδάσκαλος (είχε φτάσει στο βαθμό του ανώτατου στρατοδίκη- καντασκέρη) , δεν διστάζει να έρθει σε σύγκρουση με τις διδαχές του με το κοινωνικό κατεστημένο της οθωμανικής κοινωνίας . Δεν τολμούν λόγω του πραγματικά ενάρετου βίου του και του γεγονότος ότι ήταν πολύ αγαπητός στο λαό να τον πειράξουν . Η διδασκαλία του σιγά σιγά , διαδίδεται μεταξύ των Τούρκων , Ελλήνων και Εβραίων φτωχοαγροτών . Ο Μπεντρεντίν , όντας επικίνδυνος εξορίζεται στη Νίκαια της Βιθυνίας . Εκεί γνωρίζεται με το Μουσταφά Μπιορκλουτζέ , έναν ελληνομαθή μουσουλμάνο βοσκό και με τον εβραίο ντονμέ (αρνησίθρησκο) Τορλάκ Κεμάλ . Με την επίδραση αυτών η διδασκαλία του γίνεται πιο μαχητική , πιο ριζοσπαστική και επαγγέλλεται πια μία κομουνιστική επανάσταση , που θα εξισώσει όλες τις φυλές της Ανατολής και θα οδηγήσει στην κυριαρχία των λαϊκών μαζών .

Το 1416 οργανώνεται ένας πραγματικός επαναστατικός στρατός στη Μικρά Ασία και τη Βλαχία . Χριστιανοί , μουσουλμάνοι και Εβραίοι , Τούρκοι και Έλληνες κατατάσσονται μαζικά στο στρατό αυτό , για να αποδειχθεί περίτρανα ότι στην αναφερόμενη εποχή , οι φτωχές αγροτικές μάζες δεν διαχωρίζονταν από θρησκευτικά και εθνικά μίση . Οι εξαθλιωμένοι δουλοπάροικοι κατάλαβαν ότι για να νικήσουν , θα πρέπει να δώσουν τα χέρια και να αγωνισθούν μαζί για την απελευθέρωσή τους . Στο κίνημα γρήγορα εισέρχονται και οι δερβίσηδες των τόσων πολλών ταγμάτων της εποχής , οι οποίοι το οργανώνουν σε πραγματική στρατιωτική βάση .
Οι αντάρτες φορούσαν όλοι την ίδια στολή , έτρωγαν από κοινά συσσίτια και μοιράζονταν τα πάντα εκτός από τις γυναίκες .Δεν υπήρχε διαχωρισμός φυλής και θρησκείας μεταξύ τους . (βλ. Γιάννη Κορδάτου «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας» τόμος VIII , σελ. 332-333) .

Η καταστολή .

Ο Μουσταφά από τα βουνά του Καράμπουρνου , κάτω από τον κόλπο της Σμύρνης , περνάει στη Χίο . Εκεί γνωρίζεται με ένα Κρητικό καλόγερο στη μονή της Τουρλωτής της Χίου . Οι προεστοί της Χίου , αλλά και οι περισσότεροι χριστιανοί μοναχοί ασπάζονται τις διδαχές του Μπεντρεντίν . Το κίνημα θέριεψε και οι αντάρτες εξοπλίσθηκαν . Στην δόξα του , έφτασε να έχει πάνω από δέκα χιλιάδες άνδρες υπό τα όπλα . (βλ. «Ιστορία των Ελλήνων» τόμος 7 , σελ. 560-561 εκδόσεις Δομή , Αθήνα 2005) .
Ο σουλτάνος Μωάμεθ Α’ , πανικοβάλλεται . Οργανώνει πανστρατιά και χτυπάει τους επαναστάτες . Στις μάχες που δόθηκαν οι συγκρούσεις ήταν αιματηρές και σφοδρές . Ο Μουσταφά τελικά συλλαμβάνεται στην Έφεσο , μαζί με χιλιάδες αγωνιστές , όπου και βρίσκουν μαρτυρικό θάνατο .
(βλ. «Παγκόσμια Ιστορία» της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ , παρ. 1138-1139).

Το τέλος

Ο Μπεντρεντίν συλλαμβάνεται με τη σειρά του στις Σέρρες και παραδίδεται στα χέρια του Σουλτάνου . Μετά από μία παράνομη και εικονική δίκη , απαγχονίζεται στην αγορά της πόλης , μπροστά από μία ταβέρνα , στις 18 Δεκεμβρίου του 1420 . Ήταν εξήντα ετών .

«Οι νικητές σκουπίσανε τα ματωμένα τους σπαθιά
στ' άσπρα δίχως ραφές πουκάμισα των νικημένων
κι η γή π' όλοι μαζί την είχαν τραγουδήσει
κι η γή που την οργώσανε τ' αδερφικά τους χέρια
ποδοπατήθηκε απ' τα πέταλα των αλόγων που φτάσαν το πρωί
μπρός το παλάτι της Αδριανούπολης

Νικήθηκαν» .


Το Έπος του seyh Bedreddin .

Εικόνα

Το κίνημα του Μπεντρεντίν δεν ξεχάστηκε για αιώνες από τον τουρκικό και ελληνικό λαό . (Δεν ξεχάστηκε και από τους ιστορικούς εκπροσώπους της άρχουσας τάξης που πάντα μιλούν με περιφρόνηση και πάθος για τις λαϊκές επαναστάσεις βλ. Χάμμερ «Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» σε μετάφραση Κροκίδα τόμος Β’ σελίδες 20-23 , όπου χαρακτηρίζει το κίνημα του Μπεντρεντίν ως ολέθριο και επικίνδυνο).

Από την ανακοίνωση του καθηγητή Οθωμανικών και σύγχρονων Τουρκικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Princeton , Heath W. Lowry :

"Μία από τις σημαντικότερες πλευρές του υλικού που διασώζεται στους καταλόγους (tahrirs) των Σερρών είναι το ότι ρίχνουν φως στο ρόλο του Σεΐχη Μπεντρεντίν Σιμαβνάογλου, ο οποίος εκτελέστηκε ως πολιτικός επαναστάτης στην αγορά της πόλης στις αρχές της δεκαετίας του 1400. Παρά το γεγονός αυτό, η μνήμη του συνέχισε να ζει στις Σέρρες και σε ολόκληρο τον 15ο και 16ο αιώνα, δεδομένου ότι ένας μουσουλμανικός ναός καθώς και μια κατοικία δερβίση που φέρουν το όνομά του, εμφανίζονται στις κτηματολογικές αποτυπώσεις. Το ότι το κίνημα του Μπεντρεντίν συνέχισε να επιζεί σε όλη την Τουρκοκρατία συνάγεται από το γεγονός ότι το 1923 οι Τούρκοι των Σερρών (οι οποίοι είχαν προέλθει από την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία) ξέθαψαν το λείψανό του και το μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη.Από τις εκατοντάδες χιλιάδες Οθωμανών που πέθαναν και ενταφιάστηκαν στα Βαλκάνια στην περίοδο 1354-1923, μόνο το λείψανο του Σεΐχη Μπεντρεντίν συνόδεψε την αποχώρηση των Τούρκων στο τέλος του Α' Παγκόσμιου Πολέμου".
(B' Διεθνές Επστημονικό Συνέδριο για τις Σέρρες ,6-9 Απριλίου 2006).


Στην εφημερίδα "Το Βήμα" στις 04/04/1999 γράφει ο Κώστας Τσιπήρας (Ταξίδια με αυτοκίνητο):

"Πριν από μερικούς μήνες διαβάζοντας την τουρκική εφημερίδα «Χουριέτ» βρέθηκα μπροστά σε μια απίθανη είδηση: μια ομάδα μπεκτασήδων μουσουλμάνων είχαν επισκεφθεί πρόσφατα την πόλη των Σερρών για να προσκυνήσουν τον τάφο ενός από τους ιδρυτές της αίρεσης του σιιτισμού, του σεΐχη Μπεντρεντίν, παρ' ότι τα οστά του έχουν μεταφερθεί από το 1924 στην Κωνσταντινούπολη και παρ' ότι στη θέση του μαυσωλείου του, στην οδό Βενιζέλου 63, υπάρχει σήμερα το φαρμακείο του Αχ. Λιθαρή!"

Ο Μπεντρεντίν , ο Μουσταφά και ο Τορλάκ , ανήκουν στους μάρτυρες της τουρκικής αριστεράς . Θα έλεγε κανείς , χωρίς κάποια δόση υπερβολής στους Αγίους της τουρκικής αριστεράς . Τόσο οι Τούρκοι κομουνιστές , όσο και οι αναρχικοί τους σέβονται και τους τιμούν .

Ο Ναζίμ Χικμέτ , ο μεγάλος προλεταριακός ποιητής του βασανισμένου τουρκικού λαού , ο αγαπημένος τεχνίτης του έμμετρου λόγου , έχει γράψει το περίφημο έπος του Μπεντρεντίν , το οποίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1936 . Το έπος ξεκινάει με μία συγκλονιστική εικόνα :
Το πουκάμισο ενός φυλακισμένου που κρέμεται στο παράθυρο , παίρνει μέσα στο σκοτάδι το σχήμα του Μουσταφά , ο οποίος καλεί τον ποιητή να γνωρίσει την ιστορία του Μπεντρεντίν και να δει όσα έγιναν εκείνα τα χρόνια τα παλιά .
Παραθέτω κάποια αποσπάσματα , γιατί το κομουνιστικό κίνημα του Μπεντρεντίν , συνδέει τις λαϊκές παραδόσεις του τουρκικού κα ελληνικού λαού και αποτελεί μέσα στην ιστορία ένα κοινό , προοδευτικό σημείο επαφής των λαών μας (από την έκδοση των ποιημάτων του Ναζίμ Χικμέτ , που έγινε το 1951 στις Λαϊκές Δημοκρατίες , Εκδοτικό «Νέα Ελλάδα») .

Η ΜΑΧΗ
(αναφέρεται στη μάχη του Μουσταφά με το σουλτανικό στρατό στην Έφεσο ) .


'Ήταν ζεστό ένα μεσημέρι
κι η ζέστη ήτανε σαν το μαχαίρι με ματωμένο χέρι
με σίδερο πυρό. ¨Ήτανε ζέστη
το συνεφόκαμα θολό τα γνέφια ήταν πυρωμένα
και βουρκωμένα
στον ουρανό,
κι' αυτός ακίνητος σα μαργωμένος μαρμαρωμένος
πάνω απ' τα βράχια και η ματιά του
σαν αετίσια κοίταζε ίσια
πέρα στα στάχυα
προς την καμπιά.
Κει κάτω ήταν η τρυφερή κει κάτω ήταν η πιο τραχιά
η πιο σφιχτόχερη κι η απλοχέρα η ερωτιάρα
η εμορφιά,
η πιο ωραία μέσα στις γυναίκες.
Ήταν η γη .
Η γη που τώρα και στην αντάρα
γεννοβολά .
>
>
Από τα μάκρη ερχόταν πέρα
Το βασιλόπουλο ο Μουράτ
Ερχόταν τώρα σαν τον αέρα
Με το φιρμάνι του Πατισάχ
την εκατόχρονη τάξη να φέρει
στις Αϊντινλιώτικες τις καμπιές ,
ερχόταν τώρα με το σεφέρι
για να τσακίσει τα ρεμπελιά ,
ερχόταν μπόρα με το σεφέρι
του βασιλιά ,
ερχόταν τώρα για να ρημάξει το Μουσταφά
τον Μπεντρεντίν να ρίξει κάτω
να του τσακίσει τον ταϊφά
>
>
Ήτανε Τούρκοι φτωχοί ζευγίτες
απ’ το Αϊντίν
Γραικοί ψαράδες από τη Σάμο
κι Οβραίοι έμποροι
και φτωχογιοί και φαμελίτες
ωσάν την άμμο .
Όλοι σύντροφοι του Μπεντρεντίν .
>
>
Είχανε μείνει από τις δέκα
δύο χιλιάδες
Οι άλλοι επήγαν
για να μπορούνε όσοι θα ζήσουν
τράτα ομάδι
για να τραβούνε απ’το γιαλό
για να δουλεύουν το σίδερό τους
σαν την δαντέλα
τη γης ν’ ανοίγουν τραγουδιστά
Κι όλοι αντάμα
σύκα να τρώνε απ την τσαπέλα
τραγανιστά !
Να διαφεντεύουν
έργο ή γιορτάσι
αδελφωμένο ,
αγκαλιαστά .
Και μοναχά να είναι μόνοι
όταν θα θέλουν
λόγια να πούνε ,
σ’ ένα κορίτσι αγαπημένο ,
λαχταριστά .

Aydin Haci Veli
"Μπεντρεντίν, ο Σεΐχης που μαρτύρησε στις Σέρρες"

Ημερομηνία δημοσίευσης: Τρίτη, 30 Οκτωβρίου 2007

Εγώ τώρα θα αποκαλυφθώ και θα επαναστατήσω!
¶νθρωποι της γης, θα πάμε να καταλάβουμε τη γη.
Και χρησιμοποιώντας τη δύναμη των επιστημών, και το μυστικό της ενότητας
εμείς θα καταργήσουμε τους κανόνες των εθνών και των θρησκειών.

(Απόσπασμα από το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ «Tο έπος του γιου του Καδή της Σιμάβνα Σεϊχη Μπεντρεντίν»)

Πολλοί είναι αυτοί που εκπλήσσονται όταν ανακαλύπτουν ότι οι Σέρρες μία σχετικά μικρή πόλη και όχι ιδιαίτερα τουριστική είναι γνωστή στους περισσότερους Τούρκους. Ένας από τους λόγους είναι ότι οι Σέρρες κατά την Οθωμανική κυριαρχία ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο που βρισκόταν στο δρόμο για την Κωνσταντινούπολη, κυρίως όμως είναι γνωστή γιατί στις Σέρρες δικάστηκε και τελικά απαγχονίστηκε ο πρώτος «μουσουλμάνος σοσιαλιστής» όπως αποκαλείται από πολλούς, ο Σεΐχης Μπεντρεντίν. Έτσι δεν είναι καθόλου περίεργο ότι επισκέπτονται τις Σέρρες πολλοί μουσουλμάνοι Αλεβίτες (ετερόδοξοι μουσουλμάνοι) για να προσκυνήσουν το μέρος όπου μαρτύρησε και θάφτηκε ο εμπνευστής ενός μεγάλου κοινωνικοπολιτικού κινήματος του 15ου αιώνα. Για τον Σεΐχη Μπεντρεντίν έχουν γραφτεί πολλά βιβλία και έργα, αλλά αυτό που αναβίωσε τη μνήμη του και να τον έκανε ευρέως γνωστό είναι το ποίημα του μεγάλου Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, «Το έπος του γιου του Καδή της Σιμάβνα Σεΐχη Μπεντρεντίν», το οποίο γράφτηκε το 1936, όταν ο ποιητής βρισκόταν στη φυλακή. Αλλά ποιος είναι ο Σεΐχης Μπεντρεντίν;
Ο Μπεντρεντίν γεννήθηκε το 1358 στη Σιμάβνα (κοντά στο Διδυμότειχο) από πατέρα Τούρκο Καδή (δικαστή) και μητέρα Ελληνίδα που εξισλαμίστηκε, από την οποία πιθανότατα έμαθε την ελληνική γλώσσα και τα στοιχεία του χριστιανισμού. Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του φάνηκε η οξύτητα της σκέψης του. Οι πρώτες του σπουδές για το Ισλάμ έγιναν στην Αδριανούπολη και στο Ικόνιο, ενώ για να επεκτείνει τις γνώσεις του πήγε στο Κάιρο που μαζί με τη Βαγδάτη ήταν τα δύο μεγαλύτερα εκπαιδευτικά, και όχι μόνο, κέντρα του μουσουλμανικού κόσμου την εποχή εκείνη. Τότε γνώρισε τον άνθρωπο που σημάδεψε τη ζωή του, τον Σεΐχη Αχλάτι, ο οποίος διακήρυττε μία άλλη προσέγγιση στη μέχρι τότε σουνί (ορθόδοξη) μορφή του ισλαμισμού, ένα είδος ισλαμικού μυστικισμού. Μετά από συζήτηση που είχε με τον περίεργο αυτό άνθρωπο ο Μπεντρεντίν ανακάλυψε ότι οτιδήποτε είχε μάθει μέχρι τότε ήταν μόνο η μισή αλήθεια και σε ένδειξη απογοήτευσης πέταξε όλα τα βιβλία του στον Νείλο ποταμό και άρχισε να περιπλανιέται ενδεής και να καλλιεργεί νέες σκέψεις και απόψεις τις οποίες υπερασπιζόταν με σθένος. Οι ιδέες του απέβλεπαν στη δημιουργία μιας αρμονικής κοινωνικοπολιτικής ζωής στην Ανατολία και τα Βαλκάνια, όπου θα υπάρχει δικαιοσύνη, και κοινοκτημοσύνη και θα έχουν εξαλειφθεί οι ανισότητες και οι διαχωρισμοί έθνους και θρησκείας.
Με τον Σεΐχη Αχλάτι ο Μπεντρεντίν αναπτύσσει μία νέα πτυχή της προσωπικότητάς του, ενώ είναι ειδικός στον ισλαμικό νόμο (κάτι αντίστοιχο με θεολόγο), γίνεται μυστικιστής και επαναστάτης, μαθαίνει για τον Πανθεϊσμό και τον Υλισμό και εμπνέεται από αντικομφορμιστικές αντιλήψεις. Ο Αχλάτι τον προέτρεψε να πάει στο Ταμπρίζ του Ιράν, που την εποχή εκείνη ήταν το μεγαλύτερο κέντρο του Ισλαμικού μυστικισμού. Στη συνέχεια επιστρέφει στο Κάιρο και διαδέχεται τον Σεΐχη Αχλάτι μετά τον θάνατό του το 1397.
Το 1403 αποφάσισε να εγκαταλείψει το Κάιρο και να μεταβεί στην Μικρά Ασία και στην γενέτειρα του την Αδριανούπολη, όπου έμεινε για λίγο με τους γονείς του. Εκεί γνώρισε και τον Μούσα Τσελεμπί, ο οποίος ήταν Σουλτάνος της Ρούμελης και ήταν σε εμφύλιο πόλεμο με τον αδελφό του Μεχμέτ Τσελεμπί, ο οποίος ήταν Σουλτάνος της Προύσας. Ο Μούσα Τσελεμπί τον διόρισε ανώτατο Στρατοδίκη (Καζασκέρ) της Ρούμελης, θέση την οποία χρησιμοποίησε για να προετοιμάσει την επανάσταση που σκόπευε να κάνει. Όταν το 1412 ο Μούσα Τσελεμπί τελικά νικήθηκε και απαγχονίστηκε από τον αδελφό του, ο Μπεντρεντίν εξορίστηκε στη Νίκαια μαζί με την οικογένειά του, την χριστιανή γυναίκα του και τα παιδιά του, δύο αγόρια και ένα κορίτσι. Ο σεβασμός στην προσωπικότητά του λόγω των εξειδικευμένων γνώσεων του στον Ισλαμικό Νόμο τον γλίτωσαν από το θάνατο.
Στη Νίκαια (Ιζνίκ/Τουρκία) πλέον μαζί με τους υποψήφιους διαδόχους του τους Μπερκλούτζε Μουσταφά και Τορλάκ Κεμάλ οργάνωσε την επανάσταση που θα ακολουθούσε ενάντια στην απόλυτη ηγεμονία της κεντρικής εξουσίας των ορθόδοξων Οθωμανών, ένα πολιτικό κίνημα με θρησκευτικές διαστάσεις. Το 1415/16 έφυγε από εκεί και πήγε στο Ντελίορμαν (σημερινή περιοχή Ντομπρουτζά που ανήκει στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία) καθώς κινδύνευε, αφού ο Μπερκλούτζε Μουσταφά ξεκίνησε την επανάσταση στο Καράμπουρουν του Αϊδινίου και ο Τορλάκ Κεμάλ στη Μανίσα. Σε αυτές τις συγκρούσεις σκοτώθηκαν συνολικά περίπου 10.000 οπαδοί του Μπεντρεντίν και μαζί με αυτούς οι δύο υποψήφιοι διάδοχοί του.

Νικήθηκαν
από τις 10.000 θυσιάστηκαν 8.000?
Για να μπορέσουνε να πούνε
παντού
όλοι με ένα στόμα να τραγουδήσουνε,
όλοι μαζί να τραβήξουνε τα δίχτυα απ? τα νερά,
να κάνουνε δαντέλα το σίδερο όλοι μαζί,
όλοι μαζί να οργώσουνε τη γη,
τα μελωμένα σύκα για να μπορέσουνε να φάνε
όλοι μαζί
όλα, εκτός από το μάγουλο της αγαπημένης.
Ναζίμ Χικμέτ

Στο Ντελίορμαν, ο Μπεντρεντίν άρχισε να οργανώνει μία νέα επανάσταση, αλλά συλλήφθηκε με ύπουλο τρόπο (πιθανότατα το 1416) από τους άντρες του Σουλτάνου Μεχμέτ Τσελεμπί που τον έφεραν στις Σέρρες ενώπιον του. Μπροστά στο Σουλτάνο ξεκίνησε η δίκη του για τις ετερόδοξες θρησκευτικές του απόψεις που θεωρούνταν πολύ επικίνδυνες από την Οθωμανική κυβέρνηση, αλλά πιστεύεται ότι κανένας Καδής δεν μπορούσε να αντικρούσει τις απόψεις του και να αποδείξει την ενοχή του. Έτσι ο Σουλτάνος κάλεσε τον Μεβλάνα Χαϊδάρ, ο οποίος ήταν ειδικός στον Ιερό Νόμο. Πιστεύεται ότι ούτε αυτός μπορούσε να τον καταδικάσει και τελικά ο ίδιος ο Μπεντρεντίν αποφάσισε για την καταδίκη του και έβαλε τη σφραγίδα του στη φετβά (ιερονομική ρήτρα) του Μεβλάνα Χαϊδάρ με την οποία δινόταν εντολή για την εκτέλεσή του.
Και του είπαν: «απολογήσου»
?
Ο Μπεντρεντίν χαμογέλασε,
τα μάτια του έλαμψαν,
είπε:
- αφού νικηθήκαμε αυτή τη φορά
τι άλλο μπορούμε να κάνουμε δογματικέ,
τώρα μη λες τίποτε άλλο.
- Αφού η φετβά είναι δική μας
δώστε τη σφραγίδα να τη βάλουμε εμείς.
Ναζίμ Χικμέτ
Κατ? εξαίρεση του γενικού κανόνα και λόγω του σεβασμού που ενέπνεε, ενώ τον καταδίκασαν σε θάνατο, δεν πείραξαν την οικογένεια και τα υπάρχοντά του. Έτσι ο Σεΐχης Μπεντρεντίν κρεμάστηκε πιθανότατα στις 18 Δεκεμβρίου του 1416 σε έναν πλάτανο στην αγορά των Σερρών απέναντι από το Εσκί τζαμί (βρισκόταν πίσω από το Μπεζεστένι) και το γυμνό του σώμα έμεινε εκεί κρεμασμένο για μια ολόκληρη μέρα. Στη συνέχεια το νεκρό σώμα παρέλαβαν οι μαθητές του, οι οποίοι το έθαψαν στο Ορτά Μεζαρλίκ (Τούρκικο νεκροταφείο), δίπλα στο Καντιρί Τεκέ. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει ο τάφος του Σεΐχη προσδιορίζεται στην οδό Ελ. Βενιζέλου 29, όπου σήμερα στεγάζεται ένα φαρμακείο. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών οι οπαδοί του μετέφεραν τα οστά του στην Τουρκία και τώρα ο τάφος του βρίσκεται στην περιοχή Μπαγιαζίτ της Κωνσταντινούπολης.
Ακόμη και σήμερα υπάρχουν οπαδοί της φιλοσοφίας του Μπεντρεντίν κυρίως στη Ντομπρουτζά και στην Ανατολική Θράκη. Ο εγγονός του Χαφίζ Χαλίλ έγραψε ένα βιβλίο για τη ζωή του παππού του, το ονομαζόμενο «menakibname», το μοναδικό αντίγραφο του οποίου βρισκόταν στις Σέρρες στον Καντιρί Τεκέ. Το βιβλίο αυτό έχει εκδοθεί πολλές φορές και μαζί με το βιβλίο «Varidat» (Εμπνεύσεις) που έγραψε ο ίδιος ο Σεΐχης Μπεντρεντίν είναι τα πιο δημοφιλή βιβλία για όσους θέλουν να μάθουν γι? αυτόν. Απόσπασμα από το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο και συμπεριλήφθηκε στο δίσκο «Πολιτικά Τραγούδια» του 1975 σε ερμηνεία της Μαρίας Δημητριάδη. Αυτές τις μέρες προβάλλεται επίσης και ένα νέο ντοκιμαντέρ στην Αττάλεια της Τουρκίας για τον Σεΐχη που υπερασπίστηκε την ελευθερία, την ισότητα και τη δικαιοσύνη και διαλαλούσε ότι δεν υπάρχει κόλαση και παράδεισος και ότι όλα προέρχονται από την φύση την ίδια εποχή που στη Μεσαιωνική Ευρώπη «έκαιγαν μάγισσες».

του Aydin Haci Veli
Δρ Οθωμανικής Ιστορίας
Καθηγητή Τουρκικής Γλώσσας

30/10/2007
Εφημερίδα: Ελευθερία Σερρών

Κυριακή 3 Ιουλίου 2011

Κυριακή, 3 Ιουλίου 2011

Συνένοχη η ελληνική κυβέρνηση στα εγκλήματα του Ισραήλ

Αφού κατήργησε το δημοκρατικό δικαίωμα στη διαδήλωση η κυβέρνηση του Μνημονίου, της ΕΕ και του ΔΝΤ, κατήργησε και την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, ενώ ποινικοποιεί τη διεθνιστική αλληλεγγύη. Η κυβέρνηση Παπανδρέου και ο υπουργός Προστασίας του …Ισραήλ Χρ. Παπουτσής, υλοποιώντας κατά γράμμα τις απαιτήσεις του φασίστα Νετανιάχου, των ΗΠΑ και της ΕΕ, απαγόρευσαν τον απόπλου των σκαφών του Στόλου της Ελευθερίας, που θα μετέφεραν τρόφιμα και φάρμακα στην αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας. Οι θλιβεροί συνεργάτες του κράτους – δολοφόνου του Ισραήλ έφτασαν στο σημείο να συλλάβουν και τον αμερικανό καπετάνιο του υπό αμερικανική σημαία σκάφους «Audacity of Hope»! Δικαιώνει κι αντιγράφει έτσι το περσινό έγκλημα του Ισραήλ, που έβαψε με αίμα τη Μεσόγειο, καταλαμβάνοντας με τη βία τα πλοία του Στόλου της Ελευθερίας.

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει ξεπεράσει πια κάθε όριο, στον αυταρχικό της βόρβορο. Αγοράζει χημικά (απαγορευμένα για χρήση μέσα σε πόλεις) όπλα από τους σιωνιστές τρομοκράτες του Ισραήλ, αντιγράφει τις μεθόδους καταστολής που χρησιμοποιούν κατά των Παλαιστινίων και τώρα παραβιάζει κάθε εθνική και διεθνή νομιμότητα απαγορεύοντας τον απόπλου των πλοίων για τη Γάζα. Είναι συνένοχη στα εγκλήματα που διαπράττει ο ισραηλινός στρατός κατοχής στη Γάζα στα πλαίσια του εμπάργκο που επέβαλε η ΕΕ.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την αθλιότητα αυτή. Καλεί τον ελληνικό λαό να κινητοποιηθεί για να εκφράσει τη διεθνιστική του αλληλεγγύη του στον αδελφό παλαιστινιακό λαό και για να απαιτήσει να φύγουν τα καράβια για τη Γάζα, να σπάσει ο αποκλεισμός, ελεύθερη Παλαιστίνη.

Οι λαοί θα νικήσουν! Η αλληλεγγύη δεν σταματά.

Οι δολοφόνοι του Ισραήλ, οι ιμπεριαλιστές και οι συνεργάτες τους, με πρώτη την άθλια ελληνική κυβέρνηση, θα ανατραπούν.

Αθήνα 2/7/2011

Το ΝΑΡ για την απαγόρευση απόπλου πλοίων για τη Γάζα


Το Νέο Αριστερό Ρεύμα καταγγέλλει την απαράδεκτη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να απαγορεύσει τον απόπλου των πλοίων του στολίσκου της διεθνούς πρωτοβουλίας αλληλεγγύης στη Γάζα για την άρση του αποκλεισμού.
Η κυβέρνηση του αίματος και της βίας, μετά τον εσωτερικό χημικό πόλεμο που εξαπέλυσε ενάντια στον «εχθρό λαό» την εβδομάδα που πέρασε στο Σύνταγμα, συνεχίζει με τους συμμάχους της Ισραηλινούς τον πόλεμο ενάντια και στον Παλαιστινιακό λαό και στο διεθνές κίνημα αντίστασης και αλληλεγγύης στην κατοχή της Παλαιστίνης και τον αποκλεισμό-πολιορκία της λωρίδας της Γάζας.
Με μια πρωτοφανή ανακοίνωση του Υπουργείου Προ-Πο, ο κ. Παπουτσής απαγόρευσε χωρίς καμία δικαιολογία, κανένα έστω πρόσχημα, την αναχώρηση των πλοίων που θα έπλεαν προς τη Γάζα για να σπάσουν τον ισραηλινό αποκλεισμό, προσφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια με ιατροφαρμακευτικό υλικό και τρόφιμα.
.
Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να στείλουν σκάφη του λιμενικού, μαζί με κομάντος, που με τα όπλα προτεταμένα έκοψαν το δρόμο σε σκάφος που μετέφερε κυρίως αμερικανούς διεθνιστές και δημοσιογράφους. Ζήλεψαν φαίνεται τη δόξα του συνεργάτη τους Ισραήλ, που πέρυσι αιματοκύλησε την αποστολή…
Αυτή η κυβέρνηση εκτός από επικίνδυνη για το λαό και τη ζωή μας, είναι και επικίνδυνη για τους λαούς και τα κινήματα που αγωνίζονται για την ελευθερία τους. Ανήκει στη συμμορία των «προθύμων» του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, των ισραηλινών στρατοκρατών και δολοφόνων, της Ε.Ε. του πολέμου και της εκμετάλλευσης.
Δηλώνουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας και την αλληλεγγύη μας στις πρωτοβουλίες για το σπάσιμο του αποκλεισμού της ηρωικής Γάζας και καλούμε τους έλληνες εργαζόμενους και νέους να δείξουν την αγωνιστική τους αλληλεγγύη, ενάντια στην απαγόρευση που κήρυξαν οι Ισραηλινοί, οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η ελληνική κυβέρνηση της βίας και του αίματος.
- Κάτω η κυβέρνηση Παπανδρέου, «πρόθυμη» σύμμαχος των πιο αντιδραστικών και στυγνών καθεστώτων.
- Αλληλεγγύη στον Παλαιστινιακό λαό.
- Κάτω τα χέρια από το στόλο της ελευθερίας και τη διεθνή πρωτοβουλία για τη Γάζα.
- Ζήτω η κοινή πάλη και αλληλεγγύη των λαών ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Οι λαοί θα νικήσουν!
Αθήνα 2 Ιουλίου 2011