Το τέλος της αγοράς. Ημέρες στάχτης

Μαριάνα Τζιαντζή

Η τέφρα από το ηφαίστειο της Ιρλανδίας αιωρείται πάνω από τη βόρεια Ευρώπη, όμως και στην Ελλάδα, η ατμόσφαιρα είναι θολή και απειλητική.

Η προσφυγή στο ΔΝΤ, αν και δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, σηματοδοτεί όχι απλώς την έναρξη αλλά τη δραματική επιτάχυνση της ύφεσης και της εξαθλίωσης της χωρας, ενώ το σύνθημα «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο.
Άλλες χρονιές, πολλοί συζητούσαν τέτοια εποχή για τις καλοκαιρινές διακοπές τους, αν θα πάνε στο χωριό, αν θα καταφέρουν να περάσουν λίγες μέρες σε κάποια παραλία, όμως φέτος οι περισσότεροι αναρωτιούνται αν θα έχουν δουλειά αυτό το καλοκαίρι, ενώ το επίδομα θα γίνει όνειρο απατηλό και στον ιδιωτικό τομέα, πιθανότατα και η ίδια η άδεια. Μόνο το επίδομα κηδείας ίσως να παραμείνει άθικτο, μια που το άγχος της εργάσιμης ζωής σε συνδυασμό με την προχωρημένη ηλικία στην οποία οι Έλληνες θα βγαίνουν στη σύνταξη, σημαίνει ότι θα μειωθεί το προσδόκιμο επιβίωσης. Ταυτόχρονα, η υπογεννητικότητα θα αυξηθεί, αφού σήμερα η δημιουργία οικογένειας είναι επιλογή υψηλού ρίσκου.
Η ελευθερία των απολύσεων, οι μειώσεις μισθών, η καλπάζουσα ανεργία θα μεταμορφώσουν ριζικά το τοπίο. Τίποτα από όσα οι πατεράδες μας θεωρούσαν δεδομένο δεν θα ισχύει πια, ενώ ήδη μας προειδοποιούν ότι η λιτότητα θα κρατήσει δέκα χρόνια – και όποιος αντέξει, άντεξε. Σαν να μας έχουν βάλει με το ζόρι να γίνουμε παίχτες σε ένα ριάλιτι επιβίωσης όπου τους κανόνες επιβάλλει μια απρόσωπη και παντοδύναμη «παραγωγή».
Οι αντιστάσεις που έχουν έως τώρα εκδηλωθεί είναι πολύ αδύναμες σε σύγκριση με την κρισιμότητα της κατάστασης. Εδώ και μήνες παρακολουθούμε, σχεδόν παθητικά, το χρονικό μιας προαναγγελθείσας δυστυχίας. Ωστόσο, η ανησυχία και η οργή κοχλάζουν στο εσωτερικό του ηφαιστείου και η κοινωνική έκρηξη θα είναι αναπόφευκτη –και ας ελπίσουμε ότι δεν θα είναι ατελέσφορη. Η τέφρα ήδη αιωρείται πάνω από πόλεις και χωριά και όλοι ξέρουν ότι θα έρθει και η σειρά της λάβας. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς, μας έλεγαν κάποτε, ενώ σήμερα η κυβέρνηση Παπανδρέου μάς υποχρεώνει να μάθουμε να ζούμε με το ΔΝΤ. Ισως όμως να αποδειχτούμε ανεπίδεκτοι μαθήσεως.